PORTRET VAN EEN COMPUTERPIONIER | GRACE MURRAY HOPPER
Er zijn aardig wat invloedrijke personen in de computerwetenschap en er komen nog steeds knappe koppen bij. Sommigen zijn bekend, anderen wat minder. We hebben een selectie gemaakt van een aantal inspirerende pioniers om te portretteren.
We trappen af met Grace Murray Hopper aka Amazing Grace. Zij was een pionier op het gebied van computerprogrammering en een belangrijke inspiratiebron voor vrouwen in de technologie. Ze maakte geschiedenis door de eerste compiler te ontwikkelen en heeft terloops de woorden bug en debug de wereld in geholpen.
In den beginne
Hopper werd in 1906 geboren in New York, droomde om net als haar opa ook bij de marine te gaan – waar meisjes niet werden toegelaten – en bleek op school een rekenwonder. Ze ging wis- en natuurkunde studeren aan Vassar College, haalde haar master in beide richtingen en promoveerde als eerste vrouw van de Verenigde Staten in de wiskunde.
Hierna ging ze aan de slag als wiskundeleraar op de plek waar ze gestudeerd had. Tien jaar later brak de Tweede Wereldoorlog uit en werd Pearl Harbor gebombardeerd. Doordat veel mannen werden uitgezonden besloot de marine vrouwen toe te laten. Grace kreeg verlof van Vassar, waar ze inmiddels universitair hoofddocent was, en meldde zich aan.
Debugging
Om een raket op de gewenste plek te krijgen zijn tijdrovende berekeningen nodig die beter door een computer gedaan konden worden. Daar zijn wiskundigen voor nodig. En zo kwam Grace terecht in het onderzoekslaboratorium voor computertoepassingen aan Harvard als een van de drie eerste computerprogrammeurs.
Toen er een keer een mot in het relais van een computer was terechtgekomen die het werk verhinderde, registreerde zij de ‘eerste computer bug’ in het logboek. In afwachting van collega’s die bezig waren de mot te verwijderen maakte ze daarbij de opmerking dat ze de machine aan het ‘debuggen’ waren. Dat sloeg aan en zo zijn de termen bug en debuggen populair geworden.
Logboek met DE bug.
0-1-0-1-0-1-0-1 naar Engels
Hopper was ervan overtuigd dat computers een veel groter publiek konden bereiken als mensen een computer gemakkelijk konden gebruiken. Ze was van mening dat gegevensverwerkers, die niet typisch wiskundigen of ingenieurs waren, zich meer op hun gemak zouden voelen bij het gebruik van op woorden gebaseerde talen.
Onder haar leiding ontwikkelde het programmeerteam eerst een techniek die wiskundige symbolen vertaalde in een voor de machine begrijpbare binaire instructiecode. Daarmee was de eerste compiler geboren. Vervolgens werd er gewerkt aan een programmeertaal die Engels-achtige commando’s begreep. Dit veranderde de manier waarop computerprogramma's werden geschreven en uitgevoerd.
Het maakte het makkelijker voor programmeurs om code te schrijven en te debuggen, waardoor de productiviteit en efficiëntie van computerprogrammering sterk verbeterde. Daarmee heeft ze een grote bijdrage geleverd aan het gebruiksvriendelijk maken van de eerste computers.
Complexe zaken begrijpelijk maken
Grace Murray Hopper had een unieke manier van denken en benaderde problemen op een creatieve en humoristische manier. Ze stond bekend om haar vermogen om complexe technische concepten op een begrijpelijke en vermakelijke manier over te brengen. Bekijk maar eens haar uitleg van de nanoseconde.
Met deze benadering was zij geliefd om haar lesmethoden, een graag gelezen auteur en een welkome gast op diverse bijeenkomsten om presentaties te geven.
Amazing Grace
Met haar uitmuntendheid en baanbrekende bijdragen aan de technologie verdiende Grace de bijnaam ‘Amazing Grace’. Ze bleef haar hele carrière actief in de technologie en werd uiteindelijk bevorderd tot Rear Admiral – net als haar opa - in de Amerikaanse marine. Ze is onderscheiden met talloze prijzen en onderscheidingen, waaronder de National Medal of Technology in 1991.
Sinds 1971 wordt door de Association for Computing Machinery de Grace Murray Hopper Award uitgereikt aan computer professionals die op of vóór de leeftijd van 35 jaar een significante technische bijdrage heeft geleverd. Ze blijft een bron van inspiratie en bewondering voor veel mensen in de computerwereld en daarbuiten.
Hopper wordt tot Commodore gepromoveerd in 1983. Twee jaar later wordt de naam veranderd in Rear Admiral.
Millenniumbug
Hopper geloofde vurig dat de vooruitgang in de informatica zou blijven versnellen; ze omhelsde en keek uit naar de toekomst. Ze zei vaak dat ze tot 1 januari 2000 wilde leven om te zien welke onverwachte vorderingen computers tegen die tijd hadden gemaakt - en om de ongelovigen uit te lachen. "Ik denk dat we voortdurend onderschatten wat we met computers kunnen doen als we het echt proberen", zei ze in 1980. Ze stierf op 1 januari 1992.
Op weg naar het jaar 2000 ontstond er een wereldwijde angst dat computers op klokslag 24.00 uur zouden denken dat we in het jaar 1900 zijn terechtgekomen. De zogeheten millenniumbug, met alle gevolgen van dien. In de aanloop naar Oudejaarsnacht 1999 stijgt de spanning. Op 01-01-2000 00:01 uur is er niets noemenswaardigs aan de hand. Wat zal ze gelachen hebben.
Bronnen: Yale, Wikipedia, Tim Harford BBC, Andere tijden
